Цвет фона:
Размер шрифта: A A A
Житие Марии Египетской

Житие Марии Египетской

Житие Марии Египетской

Библиотека святоотеческой литературы http://orthlib.ru

МЦCЪ ҐПРI~ЛІЙ.

ВЪ ПЕ~РВЫЙ ДЕ~НЬ,

ЖИТІЕ@ ПРП\ДБНЫZ МА~ТЕРЕ НА~ШЕZ МАРI~И Е#ГV~ПЕТСКІZ,

спи1санное с™ёйшимъ Сwфр0ніемъ, патріaрхомъ Їеrли1мскимъ.

Тaйну царeву добро2 храни1ти, дэлa же Б9іz tкрывaти и3 проповёдати слaвно:1 тaкw речE Рафаи1лъ ЃгGлъ къ Тwвjту по преслaвномъ прозрёніи њслэплeнныхъ є3гw2 nчeсъ. И$бо цrкіz не храни1ти тaйны, боsзненно є4сть и3 пaгубно: ґ є4же молчaти дэлA Б9іz преслaвнаz, вeліz є4сть души2 тщетA. Тёмже и3 ѓзъ (гlетъ Сwфр0ній с™hй) стрaхомъ њдержи1мь, Бжcтвєннаz въ молчaніи сокрhти, воспоминaz прети1мую (въ Е#ђліи) бэдY лэни1вому рабY, и4же пріeмь t ГDа талaнтъ въ зeмлю закопA, и3 дaнный дёланіz рaди сокры2 не дёлаz2, п0вэсть с™yю до менE дошeдшую никaкоже ўмолчY. Но никт0же бyди невёрующъ пи1шущему, ±же слhшахъ, нижE да мни1тъ кто2 дерзaюща мS неи1стиннаz писaти, сумнsщсz њ вeщи сeй вели1кой: не бyди мнЁ лгaти на с™hz. Ѓще же бyдутъ нёцыи, и5же получи1вше сіE писaніе, и3 преслaвному семY дёлу дивsщесz неуд0бь восхотsтъ вёровати, и3 џнымъ млcтивъ да бyдетъ ГDь: понeже тjи нeмощь чlвёческагw помышлsюще є3стествA, неудHбна бhти непщyютъ, ±же њ чlвёцэхъ пресл†внаz гlютсz. Но ўжE подобaетъ начaти п0вэсть њ вeщи сeй преди1вной, бhвшей въ р0дэ нaшемъ. Бhсть нёкій стaрецъ во є3ди1номъ t Палестjнскихъ монастырeй, житіS бlгонрaвіемъ и3 сл0ва бlгоразyміемъ ўкрaшенъ, t сaмыхъ пелeнъ во и4ноческихъ п0двизэхъ д0брэ настaвленъ. Зwсjма же бЁ и4мz стaрцу томY, (и3 да не мни1тъ кто2, ћкw џный здЁ бЁ Зwсjма є3ретjкъ, ѓще и3 nбои1мъ и4мz є3ди1но є4сть: џный бо ѕлослaвенъ бЁ и3 чyждь цRкве, сeй же правослaвенъ и3 прaведенъ3) и5же вс‰ п0двиги п0стническагw житіS пр0йде, и3 всsкое прaвило прeданное t совершeнныхъ и4нокwвъ сохрани2: вс‰ же т† творS никогдaже поучeніz Бжcтвенныхъ словeсъ пренебрежE, но и3 возлегaz, и3 востаS, и3 въ рукaхъ и3мёz дёланіе, и3 пи1щи вкушaz, (ѓще дост0итъ и3 пи1щею нарещи2, є3sже џнъ мaло нёчто вкушaше) є3ди1но дёло и3мЁ нем0лчное, и3 никогдaже престаю1щее, є4же пёти БGу всегдA, и3 поучeніе твори1ти Б9eственныхъ словeсъ. T сaмагw же младeнчества вдaнъ бhвши въ мнcтhрь, до пzти1десzти трeхъ лётъ въ нeмъ д0брэ п0стническими трудaми подвизaсz. Посeмъ же смущeнъ бhсть t нёкіихъ помышлeній, ѓки бы џнъ ќже во всeмъ бhлъ совершeнъ, t и3нhхъ наставлeніz никaкоже трeбуzй, глаг0лz мhслію въ себЁ: є4сть ли на земли2 монaхъ п0льзовати мS могjй, и4же покaжетъ ми2 џбразъ п0стничества, є3гHже ѓзъ не содёzхъ; њбрsщетсz ли въ пустhни человёкъ, превосходsщъ дэлA моS; Си1це же помышлsющу стaрцу, kви1сz ЃгGлъ, и3 речE: q Зwсjмо! д0брэ, ћкоже бЁ м0щно человёку, подвизaлсz є3си2, д0брэ п0стническое течeніе прошeлъ є3си2, nбaче никт0же є4сть въ человёцэхъ, и4же бы себE совершeнна бhти показaлъ. б0лій є4сть п0двигъ предлежaщій t мимошeдшагw ўжE, є3гHже ты2 не вёси: да познaеши ќбw, коли1кw є4сть ко спасeнію и3нhхъ путeй, и3зhди t земли2 твоеS. ћкоже Ґвраaмъ џный въ патріaрсэхъ нар0читый,4 и3 и3ди2 въ мнcтhрь сyщій при Їoрдaнэ рэцЁ.5 Ѓбіе ќбw стaрецъ послёдуz глаг0лющему, и3зhде и3з8 монастырS, въ нeмже t младeнчества и4ночествова, и3 дости1гъ Їoрдaна, настaвленъ бhсть t зовyщагw во џный мнcтhрь, въ нeмже БGъ бhти є3мY повелЁ: толкнyвъ же рук0ю въ двє1ри мнcтhрскіz, њбрёте монaха двє1ри хранsщаго, и3 томY пeрвэе њ себЁ речE: џнъ же возвэсти2 и3гyмену, и4же є3го2 пріeмь, и3 џбразомъ монaха ўзрёвъ, сотв0ршаго и4ноческое nбhчное поклонeніе и3 мlтву, вопроси2 є3го2: tкyду є3си2, брaте; и3 чесw2 рaди къ ни1щымъ нaмъ стaрцємъ пришeлъ є3си2; Зwсjма же tвэщA: є4же tкyду пріид0хъ, нёсть. сіE нyжно рещи2, п0льзы же рaди, q џ§е, пріид0хъ: слhшахъ бо њ вaсъ вели6каz и3 достохв†льнаz, мог{щаz дyшу присв0ити БGу. Речe же є3мY и3гyменъ: БGъ є3ди1нъ, брaте, и3сцэлszй души2 нeмощь, т0й тебE и3 нaсъ да научи1тъ свои1мъ Б9eствєннымъ хотёніzмъ, и3 настaвитъ вс‰ твори1ти полє1знаz: человёкъ бо человёка п0льзовати не м0жетъ, ѓще не кjйждо внимaетъ себЁ всегдA, и3 б0дрствуz дyхомъ дёлаетъ полeзное, БGа и3мhй съ ни1мъ кyпнw дёлающа. Но понeже люб0вь Хrт0ва, є4же ви1дэти нaсъ ўб0гихъ стaрцєвъ, тебE подви1же, пребывaй съ нaми, ѓще сегw2 рaди пришeлъ є3си2: и3 всёхъ нaсъ напитaетъ блгdтію С™aгw Д¦а Пaстырь д0брый, дaвый дyшу свою2 и3збавлeніе за нaсъ. Сі‰ рeкшу и3гyмену къ Зwсjмэ, поклони1сz џнъ, и3 и3спроси1въ мlтву и3 бlгословeніе, и3 рeкъ ґми1нь, пребhсть въ мнcтырЁ т0мъ. Ви1дэ же тaмw стaрцєвъ, дэsніемъ д0брыхъ дёлъ и3 бGомhсліемъ сіsющихъ, дyхомъ горsщихъ, ГDеви раб0тающихъ. пёніе бо и4хъ бЁ непрестaнное, стоsніе всен0щное, въ рукaхъ при1снw дёланіе, и3 pалмы2 во ўстёхъ и4хъ: словесe же прaздна не бЁ въ ни1хъ, промhшлєніz њ стzжaніи прибhткwвъ врeменныхъ и3 печ†ли житє1йскіz нижE и3меновaніемъ въ ни1хъ познавaема бsху, но є3ди1но бЁ т0чію и3 пeрвое и3 послёдствующее съ поспэшeніемъ њ всёхъ тщaніе, є4же и3мёти себE мeртвыхъ тёломъ. Пи1щу же и3мёzху неwскудэвaющую словесA Б9іz: питaху же и3 тёло хлёбомъ и3 вод0ю, ћкоже коемyждо бЁ къ Б9іей любви2 разжжeніе. Сі‰ ви1дэвъ Зwсjма, п0льзовашесz ѕэлw2, простирazсz на предлежaщій п0двигъ. Днє1мъ же мнHгимъ мимошeдшымъ, прибли1жисz врeмz с™aгw вели1кагw постA, вратa же мнcтhрскаz затворeна бsху всегдA, и3 никогдaже tверзaхусz, рaзвэ т0чію є3гдA кто2 t ни1хъ и3зшeлъ бы посылaемый џбщіz рaди потрeбы: пyсто бо бЁ мёсто, и3 не т0чію и3ны6мъ невходи1мо, но и3 незнaемо мірsнами. Бё же так0въ въ мнcтырЁ т0мъ чи1нъ, є3гHже рaди БGъ и3 Зwсjму тaмw приведE: въ пeрвую недёлю постA творsше пресвЂтеръ с™yю літургjю, и3 вси2 причaстницы бывaху пречи1стагw Тёла и3 кр0ве ХrтA БGа нaшегw, и3 мaлw t брaшна п0стническагw вкушaху: пот0мъ собирaхусz въ цRковь, и3 сотвори1вше мlтву прилёжну, и3 колэнопреклонє1ніz довHльнаz, лобзaху другъдрyга стaрцы, и3 кjйждо и3гyмена, съ поклонeніемъ просS њ благословeніи и3 молeніи на предлежaщій п0двигъ поспэшествyющемъ и3 спутьшeствующемъ. си1мъ же бhвшымъ вратA монастhрскаz tверзaху, и3 пою1ще соглaснw: ГDь просвэщeніе моE и3 Сп7си1тель м0й, когw2 ўбою1сz; ГDь защи1титель животA моегw2, t когw2 ўстрашyсz;6 и3 пр0чее pалмA тогw2 докончавaюще, и3схождaху вси2 въ пустhню, є3ди1наго и3ли2 двA брaта храни1телz монастырю2 њстaвльше, не да хранsтъ внyтрь сyщаz и3мBніz, не бё бо въ нeмъ что2 татьми2 крад0мое: но да цeрковь без8 служeніz Б9eственнагw не њстaнетсz, и3 прехождaху рэкY Їoрдaнъ. Кjйждо же ношaше себЁ пи1щу, ћкоже можaше и3 хотsше, проти1ву потрeбы тэлeсныz ўмёренну, џвъ мaлw хлёба, џвъ же смHквы, и4нъ фjніки, другjй же с0чиво мочeное вод0ю, ґ и4нъ ничт0же. т0чію тёло своE, и3 рyбы, и4миже њдёzнъ бsше: питaшесz же, є3гдA є3стество2 тёла принуждaше, ѕeліzми растyщими въ пустhни. Тaкw Їoрдaнъ прешeдше, разлучaхусz далeче њ себE, и3 не вёдzше кjйждо другъдрyга, кaкw пости1тсz, и3ли2 кaкw подвизaетсz: ѓще ли же случaшесz ўзрёти другъдрyга своего2 къ немY и3дyща, ѓбіе ўклонsшесz на и4ну странY, и3 є3ди1нъ живsше БGу поS всегдA, и3 ѕэлw2 мaлw во врeмz ўречeнное вкушaz пи1щи. Си1це ќбw вeсь п0стъ скончавaюще, возвращaхусz въ мнcтhрь, въ недёлю, ћже є4сть прeжде воскrніz Хrт0ва, є3гHже предпрaзднство тогдA съ цвэтон0сіемъ цRковь прaздновати пріsла є4сть: возвращaхусz же кjйждо и3мёz трудA своегw2 свидётелz с0вэсть свою2, свёдущую что2 содёла, и3 никт0же tню1дъ вопрошaше другaго, кaкw и3 к0имъ џбразомъ трудA п0двигъ соверши2: так0въ бо бЁ ўстaвъ мнcтырS тогw2. ТогдA ќбw и3 Зwсjма по nбhчаю мнcтhрскому прeйде Їoрдaнъ, мaлw нёчто t пи1щи носS трeбованіz рaди тэлeснагw, и3 nдeжду, є4юже њдёzнъ бsше: прaвило же своE моли1твенное совершaше сквозЁ пустhню ходS, и3 во врeмz пи1щи, по нyждэ є3стeственной nпaснw творsше: снa же мaлw и3мёzше, въ нощи2 на земли2 воскл0ньсz и3 сёдши, нёколикw почивaz, и3дёже нощн0е врeмz є3го2 пости1же: ѕэлH же рaнw пaки востаS, своE течeніе творsше. вожделё же вни1ти во внyтреннюю пустhню, надёzсz њбрэсти2 нёкоего t nтє1цъ тaмw подвизaющагосz, и4же бы м0глъ п0льзовати є3го2, и3 приложи1сz є3мY желaніе къ желaнію: шeдъ же двaдесzть днeй,7 стA мaлw t пути2, и3 њбрати1всz на вост0къ, поsше чaсъ шестhй, творS nбhчныz моли6твы: престаsше бо мaлw t путешeствіz во врeмz прaвила своегw2, коегHждо часA поS и3 клaнzzсz. Е#гдa же стоsше поS, ўзрЁ t деснhz страны2 стёнь ѓки человёческагw тэлесE, и3спeрва ќбw ўжасeсz, мнS зрёти привидёніе бэс0вское, и3 трeпетенъ бhвъ, знaменасz знaменіемъ кrтнымъ, и3 стрaхъ tложивъ, ќже скончавaz свою2 моли1тву, њбрати1сz nчесaми къ полyдню, и3 ви1дэ нёкоего и3дyща нaга тёломъ, и3 чeрна t с0лнечнагw њпалeніz, власы2 и3мyща на главЁ бёлы ѓки волнY, и3 крaтки ћкw т0чію до вhи досzзaющыz. СіE Зwсjма ви1дэвъ, начA тещи2 на странY џную, на нeйже то2 ви1дzше, рaдуzсz рaдостію вели1кою: не ви1дэ бо въ тhz дни2 человёческагw видёніz, нижE и3нaгw к0егw жив0тнагw.8 Е#гдa же то2 видёніе Зwсjму и3здалeча грzдyщаго ўзрЁ, начA тещи2 и3 бэжaти въ глубочaйшую пустhню: Зwсjма же ћкw забы2 свою2 стaрость и3 трyдъ пyтный, бhстрw течaше, хотS пости1гнути бэжaщее, сeй ќбw гонsше, ґ џное бэжaше, бhсть же течeніе Зwсjмино скорёйшее пaче тогw2 бэжaщагw. Е#гдa же прибли1жисz, ћкw мощи2 ўжE и3 глaсъ слhшати, начA вопи1ти Зwсjма со слезaми, глаг0лz: почто2 t менE бэжи1ши стaрца грёшнагw, рaбе и4стиннагw БGа, є3гHже рaди въ пустhни сeй живeши; пожди2 менE недост0йнагw и3 немощнaгw, пожди2 надeжды рaди воздаsніz за твоS труды2: стaни, и3 подaждь ми2 стaрцу моли1тву твою2 и3 бlгословeніе рaди БGа невозгнушaвшагwсz никогHже. Сі‰ Зwсjмэ со слезaми глаг0лющу, бhша бли1зъ себE, текyще къ мёсту нёкоему, и3дёже ѓкибы пот0къ сyхъ воwбражaшесz. Е#гдa же прибэг0ша на то2 мёсто, бэжaщее сни1де на другyю странY: Зwсjма же ўтрyждсz, и3 ктомY тещи2 не могjй, стA на сeй странЁ пот0чнагw воwбражeніz, и3 приложи2 къ слезaмъ слeзы, и3 къ в0плю в0пль, ћкw пaче ближaйшихъ рыдaній слhшатисz и5мъ. ТогдA џное бэжaщее тёло глaсъ так0въ и3спусти2: ѓвво Зwсjмо, прости1 мz ГDа рaди, ћкw не могY њбрати1вшисz kви1тисz тебЁ: женa бо є4смь нaга, ћкоже ви1диши, и3 стyдъ тэлeсный непокровeнъ и3мyщаz. но ѓще х0щеши мнЁ женЁ грёшнэй моли1тву твою2 и3 бlгословeніе подaти, повeрзи ми2 нёчто t nдeжды твоеS, да покрhю наготY мою2, и3 њбрaщшисz къ тебЁ мlтву t тебE пріимY. ТогдA трeпетъ и3 стрaхъ вeлій, ќжасъ же ўмA њб8S Зwсjму, ћкw ўслhша и4менемъ себE зов0ма, є3г0же никогдaже тA ви1дэ, и3 њ нeмже никогдaже слhша, и3 речE въ себЁ: ѓще не бы2 сіS прозорли1ва былA, не бы2 и4менемъ звалA менE. и3 сотвори2 вск0рэ речeнное є3мY, снeмъ съ себE nдeжду вeтху же и3 раздрaнну, ю4же ношaше, вeрже къ нeй, tврати1всz лицeмъ t неS. Nнa же взeмши, покры2 чaсть тёла своегw2, ю4же дост0zше пaче и3нhхъ частeй покрhти, ћкоже бЁ м0щно, препоsсавши, и3 њбрати1вшисz къ Зwсjмэ, речE къ немY: почто2 тебЁ и3зв0лисz, ѓвво Зwсjмо, грёшную женY ви1дэти; чт0 ли трeбуz ў менE слhшати, и3ли2 чемY научи1тисz, толи1кагw трудA не њблэни1лсz є3си2 под8sти; џнъ же на зeмлю повeргсz, просsше пріsти бlгословeніе t неS. тaкожде и3 nнA повeрже себE, и3 лежaша џба на земли2, є3ди1нъ t другaгw бlгословeніz просsщи, и3 ничт0же бЁ слhшати t nбои1хъ глаг0лемо, кромЁ, бlгослови2. По мн0зэмъ же часЁ речE женA къ Зwсjмэ: ѓвво Зwсjмо, тебЁ подобaетъ бlгослови1ти и3 моли1тву сотвори1ти, тh бо пресвЂтерства сaномъ почтeнъ є3си2, и3 t мн0гихъ лётъ с™0му nлтарю2 предстоS, Б9eственныхъ Т†инъ дaры ГDу прин0сиши. Сі‰ словесA въ б0льшій стрaхъ Зwсjму подвиг0ша, и3 трeпетенъ бhвъ стaрецъ, слезaми њбливaшесz и3 стенsше, глаг0ла же къ нeй претруждeннымъ и3 и3знемогaющимъ tдыхaніемъ: q м™и д¦0внаz! ты2 БGу прибли1жиласz є3си2, и3 мн0жайшею чaстію ўмертви1ласz є3си2: kвлsетъ тS б0льшее пaче и3нhхъ Б9іе дaнное тебЁ даровaніе, ћкw и4менемъ мS зовeши, и3 пресвЂтера нареклA є3си2, є3г0же никогдaже ви1дэла є3си2: тёмже самA пaче благослови2 гDа рaди, и3 подaждь моли1тву трeбующему t твоегw2 совершeніz. Послaбивши ќбw nнA прилэжaнію стaрчю, речE: бlгословeнъ БGъ хоТsй спасeніz душaмъ человёческимъ. Зwсjмэ же рeкшу, ґми1нь, востaша џба t земли2. Nнa же речE къ стaрцу: чесw2 рaди ко мнЁ грёшницэ пришeлъ є3си2, q человёче Б9ій; чесw2 рaди восхотёлъ є3си2 ви1дэти женY нагyю, ни є3ди1ныz добродётели и3мёющую; nбaче бlгодaть С™aгw Д¦а настaвила тS, да нёкое послужeніе соверши1ши тёлу моемy бо врeмz потрeбы. Рцh же ми2 џ§е, кaкw Хрістіaне живyтъ нhнэ, кaкw же цари2, и3 кaкw с™hz цeркви; Зwсjма же tвэщA: моли1твами вaшими с™hми ми1ръ крёпокъ БGъ даровaлъ є4сть: но пріими2 мольбY недост0йнагw стaрца, и3 помоли1сz ГDа рaди њ мjрэ всeмъ и3 њ мнЁ грёшномъ, да не бyдетъ ми2 безпл0дно пустhнное сіE хождeніе. nнa же tвэщA къ немY: тебЁ пaче дост0итъ, ѓвво Зwсjмо, свzщeнный и3мёющу чи1нъ, за менE и3 за вс‰ моли1тисz: на т0 бо и3 ўчинeнъ є3си2: nбaче понeже послушaніе твори1ти должны2 є3смы2, повелённое ќбw мнЁ тоб0ю сотворю2. СіE рeкши, њбрати1сz на вост0къ, и3 возвeдши џчи горЁ, и3 рyцэ воздёвши, начA моли1тисz ти1хw, и3 не слhшахусz глаг0лы є3S: t ни1хже Зwсjма ничт0же разумЁ, и3 стоsше (ћкоже глаг0ла) трeпетенъ, д0лу зрS, и3 ничт0же вэщaz.9 Кленsшесz же БGомъ свидётелемъ, глаг0лz: ћкw є3гдA мeдлzше тA на мlтвэ, воздви1гъ мaлw џчи t зрёніz на зeмлю, ўзрёхъ ю5 возвhшену ћкw на лaкоть є3ди1нъ t земли2, и3 на воздyсэ стоsщую и3 молsщуюсz. Сіe же ћкw ви1дэ Зwсjма. стрaхомъ мн0жайшимъ содержи1мь, повeрже себE на зeмлю, слезaми њбливazсz, и3 ничесHже глаг0ла, т0чію: ГDи, поми1луй. На земли1 же лежA стaрецъ, смущaшесz мhслію, мнS ћкw привидёніе сE и3 дyхъ є4сть, и4же мlтву притворsетъ. Њбрати1вшисz же nнA, воздви1же стaрца, и3 речE: почт0 тz, ѓвво Зwсjмо, помышлє1ніz њ привидёніи смущaютъ, глаг0лющаz: ћкw д¦ъ є4смь, и3 моли1тву притворsю; є4й, молю1 тz, џ§е бlжeнне, да и3звёстенъ бyдеши, ћкw женA є4смь грёшница, но кRщeніемъ с™hмъ њгражденA, и3 нёсмь въ привидёніи дyхъ, но землS, прaхъ, и3 пeпелъ, и3 всsчески пл0ть, ничт0же когдA д¦0вное помhслившаz. И# сіE рeкши, знaмена кrтнымъ знaменіемъ чело2 своE, и3 џчи, и3 ўстнЁ, и3 пeрси, глаг0лющи си1це: БGъ (ѓвво Зwсjмо) да и3збaвитъ нaсъ t лукaвагw, и3 t ловлeніz є3гw2, ћкw мн0га брaнь є3гw2 на нaсъ. Сі‰ слhшавъ и3 ви1дэвъ стaрецъ, падE пред8 ногaми є3S, глаг0лz со слезaми: заклинaю тS и4менемъ ГDа нaшегw Ї}са ХrтA, и4стиннагw БGа, р0ждшагwсz t Дв7ы, є3гHже рaди наготY сію2 н0сиши, и3 є3гHже рaди пл0ть твою2 тaкw ўмертви1ла є3си2, не скрhй t менE житіS твоегw2, но всE повёждь ми2, да вели6чіz Б9іz ћвэ сотвори1ши. Рцh ми всE БGа рaди, не похвалh бо рaди и3зречeши, но да и3звэсти1ши, ±же њ тебЁ, мнЁ грёшному и3 недост0йному. Вёрую бо БGу моемY, є3мyже живeши, ћкw сегw2 рaди настaвленъ є4смь въ пустhню сію2, да тво‰ вс‰ ћвэ БGъ сотвори1тъ: нёсть бо си1лы нaшеz проти1витисz судьбaмъ Б9іимъ. Ѓще бо не бы2 ўг0дно бhло хrтY БGу нaшему, дабы2 ты2 ўвёдана былA и3 п0двиги твоS, и3 тебE не kви1лъ бы мнЁ, и3 менE на толи1кій пyть не ўкрэпи1лъ бы, никогдaже хотёвшаго и3ли2 могyщаго и3зhти и3з8 кeлліи моеS. Сі‰ и3 мнHжайшаz и3зрeкшу Зwсjмэ, воздви1гши є3го2 nнA, речE къ немY: стыждyсz (џтче, прости2 мS) стyдъ рещи2 тебЁ дёлъ мои1хъ, но понeже тёло моE нaго ви1дэлъ є3си2, њбнажY ти2 и3 дэлA моS. да познaеши, коли1ка студA и3 срамоты2 и3сп0лнена є4сть душA моS. не похвалeніz бо нёкоегw рaди, ћкоже сaмъ рeклъ є3си2, ±же њ мнЁ и3сповёмъ тебЁ: њ чес0мъ бо и4мамъ похвали1тисz сосyдъ и3збрaнъ діaволу бhвшаz. Но ѓще начнY п0вэсть, ћже њ мнЁ, бэжaти и4маши t менE, ћкоже кто2 бэжи1тъ t ѕмjz, не терпS слhшати ўшесы2 безмBстнаz, ±же ѓзъ недост0йнаz содёzхъ, nбaче и3зрекY, не ўмолчA ничт0же, но молю1 тz пeрвэе, да не њскудёеши моли1тисz за мS, ћкw да њбрsщу ми1лость въ дeнь сyдный. Стaрцу же желaющу ўвёдати житіE є3S, и3 неудержи1мw слезsщу, начA nнA ±же њ себЁ повэствовaти си1це:

1 Ѓзъ, џ§е, рождeна є4смь во Е#гЂптэ, бhвшей же ми2 двунaдесzти лётъ, и3 є3щE живhмъ сyщымъ роди1телємъ мои1мъ, tверг0хсz любвE и4хъ, и3 и3д0хъ во Ґлеxандрjю И# кaкw пeрвое дёвство моE растли1хъ, неудержи1мое же и3 ненасhтное начaхъ твори1ти любодэsніе, стыждyсz же и3 помhслити, не т0чію гlати намн0зэ, nбaче нyжднэйшее скорёе и3згlю, да ўвёси неудержaніе пл0ти моеS: седмьнaдесzть лётъ и3 б0лэе сотвори1хъ въ нар0дномъ блудодэsніи, не рaди дaра и3ли2 мзды2 к0еz, нижe бо t нёкіихъ даю1щихъ ми2 хотёхъ пріsти: сіe же ўмhслихъ, да мн0жайшихъ пріwбрsщу притекaти ко мнЁ тyне, и3 и3сполнsти плотск0е желaніе моE. Не мни1 же њ мнЁ, ћкw богaта бёхъ, и3 не взимaхъ: въ нищетё бо живsхъ, и3 мн0жицею гладнA и3згрє1біz прzд0хъ, раждежeніе же и3мёzхъ ненасhтное, всегдA въ ти1нэ блyдной валsтисz: т0 бо мнёхъ бhти и3 жи1знь, є4же всегдA твори1ти безчeстіе є3стествA. Тaкw ќбw живyщи, ви1дэхъ въ нёкое жaтвенное врeмz нар0дъ мн0гъ мужeй Лmвjанъ и3 Е#гЂптzнъ и3дyщихъ на м0ре, вопроси1хъ же тогдA нёкоего прилучи1вшагосz мнЁ: кaмw и4дутъ мyжи сjи со тщaніемъ; Џнъ же ми2 речE: во Їеrли1мъ, воздви1женіz рaди чcтнaгw и3 животворsщагw КrтA, є4же не по мн0зэхъ днeхъ прaздноватисz бyдетъ. И# рек0хъ къ немY: п0ймутъ ли ќбw и3 менE, ѓще пойдY съ ни1ми; Џнъ же речE: ѓще и4маши наeмъ и3 брaшно, никт0же тебЁ возбрани1тъ. Рек0хъ же къ немY: вои1стинну, брaте, ни нaйма и4мамъ, ни брaшна, пойдy же и3 ѓзъ, и3 вни1ду во є3ди1нъ корaбль съ ни1ми, и3 питaти мS и4мутъ: тёло бо моE дaмъ и5мъ за наeмъ. СегH же рaди хотёхъ съ ни1ми и3дти2, (џ§е, прости1 мz,) ћкw да и4мамъ мн0жайшихъ рачи1телей гот0выхъ къ стрaсти моeй. Рёхъ ти2, џ§е Зwсjмо, не нyди менE и3зрещи2 стyдъ м0й, ўжасaюсz бо, вёсть ГDь, ћкw њсквернsю и3 сaмый воздyхъ словесы2 мои1ми. Зwсjма же слезaми њмакaz зeмлю, tвэщA къ нeй: глаг0ли ГDа рaди, q мaти моS! глаг0ли, и3 не престaни t полeзныz ми2 п0вэсти. Nнa же къ пє1рвымъ приложи2 сі‰: т0й ќбw ю4ноша ўслhшавши сквeрныхъ мои1хъ словeсъ безстyдіе, смёхомъ содержи1мь tи1де. Ѓзъ же повeргши прsслицу, ю4же случи1сz ми2 на врeмz носи1ти, тек0хъ къ м0рю, и3дёже текyщихъ зрёхъ и3 ви1дэхъ нёкіz при м0ри стоsщыz, числ0мъ ћкw дeсzть мужeй и3ли2 и3 мн0жайшихъ, ю4ныхъ тэлесы2, и5же дов0лни мнЁ бhти kви1шасz къ п0хоти моeй. Внид0ша же и3 и3нjи ўжE прeжде въ корaбль: и3 по nбhчаю моемY безстyднw вскочи1вши къ ни1мъ, пойми1те, рек0хъ, и3 менE, ѓможе вы2 и4дете: не и4мамъ бо вaмъ њбрэсти1сz неуг0дна, но и3 и3нhz рeкши сквeрныz глаг0лы, подвиг0хъ всёхъ на смёхъ. Nни1 же безстyдіе моE ви1дэвше, пои1мше мS введ0ша въ корaбль св0й, и3 tтyду начaхомъ плhти. Ґ ±же tсeлэ бhша, кaкw ти2 и3сповёмъ, q человёче Б9ій! кот0рый љзhкъ и3зречeтъ, и3ли2 слyхъ пріи1метъ бhвшаz ѕлaz дэлA моS на пути2 и3 въ корабли2; кaкw и3 не хотsщихъ ѓзъ nкаsннаz понуждaхъ на грёхъ: нёсть бо џбраза нечист0тъ и3зрицaемыхъ же и3 неизрицaемыхъ, и4хже тогдA бёхъ ўчи1тельница: и4ми мнЁ вёру, џ§е, ўжасaюсz, кaкw понесE м0ре блужeніе моE; кaкw же не раздви1же землS ќстъ свои1хъ, и3 живyю мS во ѓдъ не погрузи2, толи1кw дyшъ сётію смeртною ўлови1вшую; Но мню2, ћкw покаsніz моегw2 БGъ и3скaше, не хотsщъ смeрти грёшника, но њжидaющъ съ долготерпёніемъ њбращeніz. Тaкw ќбw и3 съ таковhмъ тщaніемъ взыд0хъ во Їеrли1мъ, и3 є3ли1кw днeй прeжде прaздника тaмw пребhхъ, подHбнаz пє1рвымъ твори1хъ, пaче же и3 гHршаz: не дов0льна бо бёхъ ю4ношами бhвшими со мн0ю въ корабли2 и3 на пути2, но и3 и3нhz мн0жайшыz, грaжданы же и3 стр†нныz, на тY сквeрну собирaхъ. Е#гдa же пости1же прaздникъ с™aгw воздви1женіz чcтнaгw КrтA, ѓзъ ћкw и3 пeрвэе њбхождaхъ дyшы ю4ныхъ ўловлsющи. Ви1дэхъ же ѕэлw2 рaнw всёхъ соглaснw стекaющихсz въ цeрковь, и3д0хъ ќбw и3 ѓзъ, и3 тек0хъ съ текyщими, и3 пріид0хъ съ ни1ми въ притв0ръ цRк0вный: и3 є3гдA приспЁ чaсъ с™aгw воздви1женіz честнaгw КrтA ГDнz, и3 ѓзъ тщaщисz вни1ти въ цeрковь съ нар0домъ, тэснsхсz, но tтэснsема, и3 tрэвaема бёхъ: ўгнэтaема же, съ труд0мъ мн0гимъ и3 нyждею прибли1жихсz къ двeремъ цRкве и3 ѓзъ nкаsннаz. Е#гдa же на прaгъ двeрный возступи1хъ, и3нjи ќбw вси2 невозбрaннw внид0ша, мнё же Бжcтвеннаz нёкаz возбрани2 си1ла, не попущaющи вни1ти: и3 пaки покуси1хсz, но tриновeна бёхъ, и3 є3ди1на въ притв0рэ tвeржена стоsхъ, мнёвши же, ћкw t жeнскіz нeмощи сіE случaетсz ми2. Пaки и3нhмъ входsщымъ примэси1хсz и3 нуждaхсz вни1ти, но труждaхсz всyе: и3 пaки бо є3гдA ногA моS грёшнаz прaгу коснyсz, цRковь всёхъ пріимaше никомyже возбранsz, менe же є3ди1ну nкаsнную не пріимaше: но ћкw в0инское мн0жество на сіE ўстр0енное, є4же вх0дъ возбранsти, си1це мнЁ внезaпнаz нёкаz возбранsше си1ла, и3 пaки њбрэт0хсz въ притв0рэ. Си1це же три1жды и3 четhрежды пострадaвши, труди1вшисz, и3 ничт0же ўспёвши, и3знемог0хъ, и3 ктомY не мог0хъ примэшaтисz къ входsщымъ, (бhвшу и3 тёлу моемY t нyжды ўгнэтaющихъ ѕэлw2 претруждeну.) Въ студё же сyщи и3 нечazніи пр0чее, tступи1хъ, и3 стaхъ въ нёкоемъ ќглэ притв0ра цRк0внагw, и3 є3двA нёкогда пріид0хъ въ чyвство, кaz бhсть винA возбранsющаz мнЁ ви1дэти животворsщее дрeво КrтA ГDнz: коснyсz бо nчесє1мъ сeрдца моегw2 свётъ рaзума спаси1тельнагw, зaповэдь ГDнz свётлаz, просвэщaющаz душeвныz џчи, показyющи ми2, ћкw ти1на дёлъ мои1хъ возбранsетъ ми2 церк0вный вх0дъ: начaхъ u5бо плaкатисz, и3 рыдaти, и3 въ пeрси би1ти, воздыхaніz и3з8 глубины2 сeрдца и3зносsщи.

1 Плaчущисz же на мёстэ, на нeмже стоsхъ, ўзрёхъ горЁ їкHну Прес™hz Бцdы на стэнЁ стоsщую, и3 рек0хъ къ нeй, неtврaтнw nчесы2 и3 ўм0мъ зрsщи: Q Дв7о ВLце, р0ждшаz пл0тію БGа Сл0ва! вёмъ вои1стинну, вёмъ, ћкw нёсть ти2 достохвaльно, нижE благопріsтно, є4же зрёти мнЁ си1це нечи1стэй и3 сквeрнэй блудни1цэ на честнyю їкHну твою2 Пречcтыz пrнодв7ы МRjи, и3мyщіz тёло и3 дyшу чи1сту и3 несквeрну: прaведно же є4сть мнЁ блудни1цэ возненави1дэннэй и3 њмерзeннэй бhти t твоеS дёвственныz чистоты2. Но понeже слhшахъ, ћкw сегw2 рaди БGъ чlвёкъ бhсть, є3г0же родилA є3си2, да призовeтъ грёшники на покаsніе: помози2 мнЁ є3ди1нэй не и3мyщей ни t когHже п0мощи. Повели2, да и3 мнЁ невозбранeнъ бyдетъ въ цeрковь вх0дъ: и3 не лиши2 менE ви1дэти честн0е дрeво, на нeмже пл0тію пригвозди1сz БGъ рождeнный t тебE, и4же кр0вь свою2 за моE и3збавлeніе дадE. Повели2, q ВLчце! да и3 мнЁ недост0йной двє1ри tвeрзутсz къ поклонeнію Б9eственнагw КrтA. И# бyди ми2 ты2 порyчница достовёрнэйшаz къ рождeнному и3з8 тебE, ћкw ўжE ктомY тэлесE моегw2 не и4мамъ њскверни1ти ник0имже нечи1стымъ блужeніz ругaніемъ: но є3гдA дрeво с™0е кrтное Сн7а твоегw2 ўзрю2, мjра и3 ћже въ мjрэ всегw2 tвeргусz, и3 ѓбіе и3зhду, ѓможе ты2 самA, ћкw порyчница моегw2 спасeніz, настaвиши мS. Сі‰ рeкши, и3 ћкw нёкое и3звэщeніе пріeмши, вёрою разжжeна, и3 надeждею на благоутр0біе Бцdы ўтверждeна, дви1гнухсz t џнагw мёста, на нeмже стоsщи творsхъ мlтву, и3 шeдши пaки ко входsщымъ въ цRковь примэси1хсz, и3 ўжE никт0же бЁ tрэвazй менE, и3 никт0же возбранszй бhти ми2 близ8 дверeй, и4миже въ цRковь вхождaху. ПріS ќбw мS стрaхъ и3 ќжасъ, и3 всS трепетaхъ и3 трzс0хсz: тaже дости1гши дверeй, ±же дот0лэ затворeны мнЁ бhша, без8 трудA внид0хъ внyтрь цRкве С™†z С™hхъ, и3 честнaгw и3 животворsщагw КrтA дрeво ви1дэти спод0бихсz, и3 ви1дэхъ т†йны Б9іz, и3 кaкw гот0въ є4сть пріимaти кaющихсz: пaдши же на зeмлю, поклони1хсz честн0му дрeву крeстному, и3 лобызaхъ є5 со стрaхомъ, и3 и3зыд0хъ, къ порyчницэ моeй пріити2 тщaщисz. Бhвши же на џномъ мёстэ, и3дёже бЁ порyчницы моеS рукописaніе, їкHна є3S с™az, и3 на кwлёна поклони1вшисz пред8 пrнодв7ою Бцdею, сі‰ и3зрек0хъ глаг0лы: Ты2, q пrнобlжeннаz Дв7о ВLчце Бцdе! твоE на мнЁ показyеши преблаг0е чlвэколю1біе. Ты2 недост0йныz моеS не гнушaешисz мlтвы: ви1дэхъ бо слaву, ю4же впрaвду недост0йно бЁ мнЁ зрёти блyдной. Слaва БGу пріeмлющему тебE рaди покаsніе грёшныхъ. Чт0же и4мамъ б0лэе грёшнаz помhслити и3ли2 рещи2; врeмz є4сть ўжE, ВLчце, и3сп0лнити за поручeніемъ твои1мъ є4же њбэщaхъ: нhнэ, ѓможе в0лиши, настaви мS, нhнэ бyди ми2 пр0чее спасeніz ўчи1тельница, руков0дствующи на пyть покаsніz. Сі‰ глаг0лz, слhшахъ глaсъ и3здалeча вопію1щъ: ѓще Їoрдaнъ прeйдеши, д0бръ пок0й њбрsщеши. Ѓзъ же глaсъ т0й ўслhшавши, и3 ћкw менE рaди бhсть, вёровавши, со слезaми воззвaхъ, на їкHну Бцdы зрS: ВLчце, ВLчце Бцdе, не њстaви менE! И# си1це воззвaвши и3зыд0хъ и3з8 притв0ра церк0внагw, и3 скоротeчнw шeствовахъ. И#дyщую же мS ви1дэ нёкто, и3 дадe ми три2 цaты, рeкши: пріими2 сіS, q мaти! ѓзъ же пріeмши купи1хъ за ни1хъ три2 хлёба. вопроси1хъ же хлэбопродaвца: кот0рый пyть є4сть ко Їoрдaну; ўвёдавши же вратA грaдскаz сyщаz ко џной странЁ, и3зыд0хъ, текyщи и3 слезsщи. Вопрошaющи же пути2 t срэтaющихъ, дeнь т0й въ пути2 скончaхъ, бё же къ трeтіему часY днE, є3гдA честнhй с™hй Кrтъ Хrт0въ ви1дэти спод0бихсz, и3 с0лнцу ўжE къ зaпаду прекл0ншусz, достиг0хъ цRкве с™aгw Їwaнна кrти1телz, близ8 Їoрдaна сyщіz, въ нeйже поклони1вшисz, снид0хъ на Їoрдaнъ ѓбіе, и3 t тоS с™hz воды2 рyцэ и3 лицE ўмhхъ, и3 шeдши пaки въ цRковь причасти1хсz въ нeй пречcтыхъ и3 животворsщихъ Т†инъ Хrт0выхъ, и3 посeмъ є3ди1нагw t хлёбwвъ полови1ну снэд0хъ, и3 t воды2 Їoрдaнскіz пи1хъ, на земли1 же н0щію почи1хъ. И# воyтріе рaнw њбрётши тaмw кораблeцъ мaлъ, превез0хсz на џну странY Їoрдaна, и3 пaки помоли1хсz настaвницэ моeй Бцdэ, да настaвитъ мS, и3дёже є4й сам0й є4сть благоуг0дно. Пріид0хъ ќбw въ пустhню сію2, и3 tт0лэ дaже и3 до днeсь ўдали1хсz бёгаz, и3 здЁ водвори1хсz, чaz БGа спасaющагw мS t пренемогaніz души2 и3 бyри, њбращaющуюсz къ немY. Зwсjма же речE къ нeй: коли1кw лётъ є4сть, q госпожE моS, tнeлэже въ сeй водворsешисz пустhни; nнa же tвэщA: четhредесzть и3 сeдмь лётъ разумёю бhти, tнeлэже и3зыд0хъ и3з8 с™aгw грaда. Речe же Зwсjма: и3 что2 њбрэтaеши на пи1щу госпожE моS; nнa же речE: полтретьS хлёба принес0хъ прешeдши Їoрдaнъ, и5же помaлэ и3зс0хше њкаменёша, и5хже помaлу чрез8 лёта нёкаz вкушaющи скончaхъ. Речe же Зwсjма: кaкw же безбёднw пребылA є3си2 толи1кое врeмене разстоsніе, ник0емуже сопроти1вну премэнeнію смути1вшу тS; tвэщA nнA: њ рёчи мS нhнэ вопроси1лъ є3си2, ѓвво Зwсjмо, њ нeйже ўжасaюсz глаг0лати: ѓще бо воспомzнY толи6кіz бэды2, ±же претерпёхъ, и3 помышлє1ніz лю6таz смути1вшаz мS, бою1сz, да не кaкw пaки t ни1хъ њб8sта бyду. Речe же къ нeй Зwсjма: ничт0же њстaви, q госпожE моS, є4же не возвэсти1ти ми2, є3ди1ною бо њ сeмъ вопроси1хъ тS, да вс‰ подр0бну и3з8zви1ши ми2. nнa же речE къ немY: вёруй ми2, ѓвво Зwсjмо, седмьнaдесzть лётъ пребhхъ въ пустhни сeй, ћкw со ѕвэрьми2 лю1тыми, съ мои1ми безyмными похотьми2 борю1щисz: є3гдa бо пи1щи вкушaти начинaхъ, желaхъ мsсъ и3 рhбъ, ±же ми2 бsху во Е#гЂптэ. Желaхъ же и3 питіS вінA вожделённагw мнЁ: мн0гw бо вінA піsхъ въ мjрэ сyщи, здё же и3 воды2 tню1дъ не и3мёющи, лю1тэ жaждею пали1ма бёхъ, и3 бёднэ терпsхъ: бывaше же ми2 и3 желaніе блyдныхъ пёсней, ѕэлw2 смущaющее и3 понуждaющее мS пёти пBсни бэсHвскіz, и5мже навык0хъ. ѓбіе же слезsщи, и3 въ пeрси бію1щисz, воспоминaхъ nбёты, ±же сотвори1хъ и3сходsщи, въ пустhню сію2. Бывaхъ же п0мысломъ пред8 їкHною Пречcтыz Бцdы спорyчницы моеS, и3 пред8 нeю плaкахсz, молsщи tгнaти t менE помышлє1ніz, си1це nкаsнную мою2 дyшу смущ†ющаz: є3гдa же дов0льнw плaкахсz, и3 въ пeрси ўсeрднw біsхъ, тогдA свётъ ви1дэхъ tвсю1ду мS њсіsвшій, и3 тишинA t треволнeніz и3з8имaющаz бывaше ми2. П0мыслы же на блyдъ пaки порэвaющыz мS, кaкw ти2 и3сповёмъ, ѓвво, прости2: џгнь бо внyтрь сeрдца моегw2 стрaстнагw возгарaшесz, и3 всю2 tвсю1ду палsше мS, и3 къ желaнію смэшeніz понуждaше. Е#гдa же таков0е помышлeніе прихождaше ми2, повергaхъ мS на зeмлю, и3 слезaми њбливaхсz, помышлsющи сaмую мнЁ предстоsти Спорyчницу мою2, преступлeніе моE судsщую, и3 мучeніе за преступлeніе гр0знw показyющую, и3 не воставaхъ t повержeніz менE на зeмлю дeнь и3 н0щь, д0ндеже слaдкій џный свётъ њсіzвaше мS, и3 п0мыслы смущaющыz мS tгонsше: џчи же мои2 къ спорyчницэ моeй возводsхъ, непрестaннw просsщи п0мощи мнЁ бёдствующей въ пустhнной пучи1нэ, ћкоже и3 вои1стинну пом0щницу тY и3мёхъ и3 къ покаsнію поспёшницу. И# тaкw скончaхъ седмьнaдесzть лётъ, безчи1сленныz бэды6 пострадaвши. tт0лэ же дaже до днeсь пом0щница моS Бцdа во всeмъ, и3 на вс‰ руков0дствуетъ мS. Речe же Зwсjма къ нeй: не потрeбовала ли є3си2 пр0чее пи1щи и3ли2 њдэsніz; Nнa же tвэщA: хлёбы ќбw џныz скончaвши въ седминaдесzти лётэхъ, питaхсz ѕeліемъ њбрэтaющимсz въ пустhни сeй: њдэsніе же, є4же и3мёхъ Їoрдaнъ прешeдши, њ вeтхости и3стлЁ, и3 мн0гую t зимы2 и3 t зн0z нyжду претерпёхъ, зн0емъ њпалsема и3 зим0ю њмерзaема и3 трепeщуща, ћкоже и3 мн0жицею пaдши на земли2, ѓки бездyшна, tню1дъ недви1жима лежaхъ, мн0гими и3 разли1чными бэдaми, и3 и3скушeніzми безмёрными бори1ма. Tт0лэ же и3 до днeсь си1ла Б9іz многоoбрaзнаz грёшную мою2 дyшу и3 тёлу смирeнное соблюдE: помышлsющи бо т0чію, t каковhхъ мS ѕHлъ и3збaви гDь, пи1щу неистощи1мую стzжaхъ надeжду спасeніz моегw2: питaюсz бо и3 покрывaюсz глаг0ломъ Б9іимъ, содержaщимъ всsчєскаz: и4бо не њ хлёбэ є3ди1номъ жи1въ бyдетъ человёкъ.2 И# є3ли1цы не и3мёzху покр0ва, въ кaменіе њблек0шасz, є3ли1кw и4хъ совлечeсz грэх0внагw њдэsніz.3 Слhшавъ же Зwсjма, ћкw и3 словесA t Писaніz воспоминaетъ, t Мwmсeа же и3 ПрорHкъ и3 t кни1гъ pал0мскихъ, речE къ нeй: pалмHмъ же и3 и3нhмъ кни1гамъ, q госпожE, ўчи1ласz ли є3си2; Nнa же слhшавши сіE, њсклaбисz, и3 речE къ немY: вёруй, человёче, не ви1дэхъ и3нaгw человёка, tнeлэже Їoрдaнъ преид0хъ, кромЁ твоегw2 лицA днeсь, и3 нижE ѕвёрz, ни и3нaгw жив0тнагw ви1дэхъ: кни1гамъ же никогдaже ўчи1хсz, ни и3нaгw чтyщагw и3ли2 пою1щагw слhшахъ, но сл0во Б9іе жи1во и3 дёйственно ќчитъ рaзуму человёка. дaже до здЁ конeцъ сyщіz њ мнЁ п0вэсти. Нhнэ ќбw заклинaю тS воплощeніемъ сл0ва Б9іz, моли1тисz за мS блудни1цу. Сі‰ є3гдA nнA и3зречE, и3 сл0во скончA, ўстреми1сz стaрецъ поклони1тисz, и3 со слезaми возопи2: благословeнъ БGъ творsй вели6каz и3 стр†шнаz, сл†внаz же и3 ди6внаz неизречє1ннаz, и5мже нёсть числA. благословeнъ БGъ показaвый ми2, є3ли6ка дaруетъ боsщымсz є3гw2: вои1стинну не њставлsеши взыскyющихъ тебE, ГDи. Nнa же є4мши стaрца, не попусти2 томY совершeннw поклони1тисz є4й, и3 речE къ немY: сі‰ вс‰, ±же слhшалъ є3си2, џ§е, заклинaю тS Ї}сомъ Хrт0мъ БGомъ сп7си1телемъ нaшимъ, да никомyже речeши, д0ндеже БGъ t земли2 в0зметъ мS. нhнэ же съ ми1ромъ tиди2, и3 пaки въ грzдyщее лёто ќзриши мS Б9іей нaсъ хранsщей благодaти. Сотвори1 же ГDа рaди то2, є4же ти2 нhнэ повёмъ, молS: въ п0стъ грzдyщагw лёта не преходи2 Їoрдaна, ћкоже њбык0сте твори1ти въ мнcтырЁ. Дивлsшесz же Зwсjма, ўслhшавъ, ћкw и3 чи1нъ монастhрскій возвэсти2, и3 ничт0же и4но глаг0лаше, кромЁ: слaва БGу даю1щему вели6каz лю1бzщымъ є3го2. Nнa же речE є3мY: пребyди u5бо, ћкоже глаг0лю ти2, ѓвво, въ мнcтырЁ: и4бо и3 хотsщу и3зhти, не возм0жно ти2 бyдетъ. во с™hй же вели1кій четверт0къ, въ вeчеръ тaинственныz Хrт0вы вeчери, возми2 t животворsщагw Тёла и3 Кр0ве ХrтA БGа нaшегw въ сосyдъ с™hй, дост0йный таковaгw тaинства, принеси1 же и3 пожди1 мz на џной Їoрдaна странЁ, сyщей близ8 селeніz мірскaгw, да пришeдши причащyсz животворsщихъ дарHвъ: tнeлэже бо причaстихсz и4хъ въ цeркви Предтeчевэ, прeжде дaже Їoрдaнъ преид0хъ, дaже до нhнэ с™hни тоS не получи1хъ: нhнэ же ўсeрднw є3S желaю, и3 молю1 тz, да не прeзриши моегw2 молeніz, но всsчески принеси1 ми животворsщее то2 Б9eственное Тaинство, въ џньже чaсъ ГDь своS ўченики2 вeчери Бжcтвенныz причaстники сотвори2. Їwaнну же и3гyмену монастырS, въ нeмже живeши, рцы2: внимaй тебЁ и3 стaду твоемY, нBкаz бо тaмw творsтсz трeбующаz и3справлeніz: nбaче хощY, да не нhнэ то речeши є3мY, но є3гдA ГDь повели1тъ ти2. Сі‰ рeкши, и3 молeніz за сS t стaрца и3спроси1вши, во внyтреннюю пустhню tи1де. Зwсjма же поклони1сz до земли2, цэловA мёсто, и3дёже стоS стwпы2 н0гъ є3S, даS слaву БGу, и3 возврати1сz хвалS и3 благословS ХrтA БGа нaшего. Прешeдъ же џную пустhню, пріи1де въ мнcтhрь, въ џньже дeнь возвращaтисz њбык0ша брaтіz въ нeмъ живyщіи, и3 въ то2 лёто ўмолчA вс‰, никомyже смёz и3зрещи2, ±же ви1дэ. въ себё же БGа молsше показaти є3мY пaки желaемое лицE: скорбsше же и3 тужaше помышлsz долготY лётнzгw течeніz, хотS є3ди1нымъ днeмъ лёту џному бhти, ѓще бы м0щно бhло. Е#гдa же прибли1жисz с™aгw вели1кагw постA пeрваz недёлz, ѓбіе по nбhчаю и3 чи1ну монастhрскому, сотвори1вше моли1тву, и3нjи вси2 брaтіz пою1ще и3зыд0ша въ пустhню. Зwсjмэ же недyгомъ распалeну, нуждA бЁ ўдeржану въ мнcтырЁ њстaтисz. Воспомzнy же т0й прпdбную рeкшую, ћкw, и3 хотsщу ти2 и3з8 nби1тели и3зhти невозм0жно бyдетъ: но не по мн0гихъ днeхъ t недyга востaвъ, пребывaше въ монастырЁ. Е#гдa же возврати1шасz брaтіz, и3 прибли1жисz вeчеръ тaинственныz Хrт0вы вeчери, сотвори2 Зwсjма завэщaнное є3мY: вложи2 въ мaлую чaшу t Пречи1стагw Тёла и3 Кр0ве ХrтA БGа нaшегw. вложи1 же въ к0шницу и3 см0квей мaлw сушeныхъ, и3 фjнікwвъ, и3 мaлw с0чива мочeна въ водЁ, и3 и4де въ вeчеръ ѕэлw2 п0зденъ, и3 сёде на брeзэ Їoрдaновэ ждhй прпdбныz. Мeдлzщей же с™ёй, Зwсjма не воздремaсz, но неукл0ннw зрsше въ пустhню, њжидaz ви1дэти ўсeрднw желaемое. Глаг0лаше же въ себЁ стaрецъ, сэдS: є3дA кaкw недост0инство моE возбрани2 пріити2 є4й, и3ли2 пришeдши и3 не њбрётши мS возврати1сz; Си1це же помышлsz, воздохнY и3 прослези1сz, и3 џчи на нб7о возвeдъ БGа молsше, глаг0лz: не лиши2 менE ВLко, и3 пaки да ви1жду лицE то2, є4же ви1дэти спод0билъ мS є3си2: да не tидY т0щь, носS моS грэхи2 на њбличeніе моE. Си1це со слезaми помоли1всz, во и3н0е помышлeніе прeйде, глаг0лz въ себЁ: что2 ќбw бyдетъ, ѓще и3 пріи1детъ, ґ кораблS нёсть; кaкw Їoрдaнъ прeйдетъ, и3 ко мнЁ пріи1детъ недост0йному; ўвы2 моемY недост0инству! ўвы2 мнЁ, кт0 мz таковaгw добрA лиши1тисz сотвори2! Тaкw помышлsющу стaрцу, сE препод0бнаz пріи1де, и3 на џной странЁ рэки2 стA, tню1дуже и3дsше. Зwсjма же востA, рaдуzсz и3 веселsсz и3 слaвz БGа. Но є3щE съ п0мысломъ борsшесz, ћкw не м0жетъ тA прейти2 Їoрдaна: и3 ви1дэ ю5 знaменіемъ кrтнымъ Їoрдaнъ знaменавшую, [всю1 бо н0щь тогдA лунA сіsше, и3 кyпнw съ тёмъ знaменіемъ взhде с™az на в0ду, и3 ходsщи верхY воды2 къ немY грzдsше. Џнъ же хотЁ поклони1тисz є4й, но тA возбрани2 є3мY є3щE по водЁ шeствующи, глаг0лz: что2 твори1ши ѓвво, свzщeнникъ сhй, и3 носS Б9eствєнныz Т†йны; Џнъ же послyша глаг0лющіz, ћже сошeдши съ воды2, речE къ стaрцу: благослови2 џ§е, благослови2. Џнъ же къ нeй tвэщавaz съ трeпетомъ, [ќжасъ бо є3го2 њб8S t преди1внагw видёніz,] речE: вои1стинну БGъ нел0женъ є4сть, њбэщaвый ўпод0бити себЁ тёхъ, и5же себE по си1лэ своeй њчищaютъ: слaва тебЁ, ХrтE Б9е нaшъ, показaвый мнЁ раб0ю твоeю сeю, коли1кw tстою2 t мёры совершeніz. СіE рeкшаго моли2 nнA глаг0лати сmмв0лъ с™hz вёры: Вёрую во є3ди1наго БGа: и3 моли1тву ГDню: Џ§е нaшъ, и4же є3си2 на нб7сёхъ: и3 скончaннэй бhвшей моли1твэ, причасти1сz с™az пречи1стыхъ и3 животворsщихъ Хrт0выхъ Т†инъ, и3 по nбhчаю цэловA стaрца. Тaже на нб7о рyцэ воздёвши воздохнY, прослези1сz, и3 возопи2: Нhнэ tпущaеши рабY твою2, ВLко, по глаг0лу твоемY съ ми1ромъ, ћкw ви1дэста џчи мои2 спасeніе твоE. И# глаг0ла къ стaрцу: прости2, ѓвво Зwсjмо, є3щe же и3 друг0е моE желaніе и3сп0лни: и3ди2 нhнэ въ монастhрь тв0й, Б9іимъ ми1ромъ храни1мь, въ грzдyщее же лёто пріиди2 пaки во џный же пот0къ, и3дёже ти2 пeрвэе собесёдовахъ: пріиди2 ќбw, пріиди2 ГDа рaди, и3 пaки ќзриши мS, ћкоже х0щетъ ГDь. Џнъ же къ нeй tвэщA: хотёлъ бы, ѓще бы м0щно бhло, въ слёдъ тебE ходи1ти, и3 зрёти честн0е твоE лицE. молю1 же, сотвори2 є3ди1но проси1мое ў тебE мн0ю стaрцемъ: вкуси2 мaлw t пи1щи, ю4же принес0хъ сёмw: и3 сіE рeкъ, показA є4й, є4же и3мЁ принесeнное въ к0шницэ. Nнa же пeрстwвъ краsми с0чива коснyвшисz, и3 три2 зернA взeмши, во своS принесE ўстA, и3 речE: довлёетъ сіE благодaти д¦0внэй, хранsщей є3стество2 души2 несквeрненное: и3 пaки речE къ стaрцу: моли2 ГDа њ мнЁ, џтче м0й, моли2, поминaz всегдA моE nкаsнство. Џнъ же поклони1сz пред8 ногaми є3S, и3 прошaше ю5, да м0литсz къ БGу њ цRкви и3 њ царёхъ и3 њ нeмъ. Сіe же и3спроси1въ со слезaми, њстaви ю5 tи1ти, сaмъ стенS и3 рыдaz: не смёzше бо над0лзэ ю5 держaти, но ѓще бы и3 хотёлъ, неудержи1ма бЁ. Nнa же пaки Їoрдaнъ знaменавши, прeйде т0й верхY воды2, ћкоже и3 прeжде. стaрецъ же возврати1сz, рaдостію и3 стрaхомъ мн0гимъ содержи1мый, ўкорsz себE и3 жалёz, ћкw и4мене препод0бныz не ўвёда, nбaче ўповaше сіE получи1ти во грzдyщее лёто. Лёту же мимошeдшу, п0йде Зwсjма пaки въ пустhню, всS и3сп0лнивши по nбhчаю, и3 течaше ко џному преди1вному видёнію: прешeдъ же пустhнную долготY, и3 дости1гъ нёкіихъ знaменій, показyющихъ и3ск0мое мёсто, њзирaше десн†z и3 шyzz, и3 всю1ду смотрsше nчи1ма, ѓки ловeцъ нёкій и3скyснэйшій, гдё бы ўг0дный получи1лъ л0въ. Е#гдa же ни tкyду что2 дви1жущеесz тaкw ви1дэ, начA себE њбливaти слезaми, и3 возвeдъ на нб7о џчи, молsшесz БGу, глаг0лz: покажи1 ми, ГDи, сокр0вище твоE некрaдомое, є4же въ пустhни сeй скрhлъ є3си2: покажи2 мнЁ (молю1сz) во пл0ти ѓгGла, є3мyже соравни1тисz нёсть дост0инъ вeсь мjръ си1це молsщисz, дости1же мёста, є4же пот0къ знaменоваше, и3 стaвъ на краи2 тогw2, ви1дэ на странЁ сyщей къ вост0ку препод0бную лежaщую мeртву, рyцэ, ћкоже достоsше, согбeнны, и3 лицE на вост0къ њбращeнно и3мyщую, къ нeйже притeкъ, н0зэ блажeнныz слезaми свои1ми ўмывaше: ни кот0рой бо и3н0й чaсти тёла дерзнyлъ коснyтисz. Плaкавъ же мн0гw, и3 pалмы2 прили1чныz врeмени тоS потрeбы и3зрeкъ, сотвори2 мlтву погребeніz, и3 речE къ себЁ: погребсти1 ли и4мамъ препод0бныz тёло, є3дa ли неуг0дно бlжeннэй сіE бyдетъ; и3 сі‰ въ мhсли своeй глаг0лz, ви1дэ при главЁ є3S и3з8oбражeнное писaніе на земли2 сіE: погреби2, ѓвво Зwсjмо, на сeмъ мёстэ смирeнныz Марjи тёло, tдaждь пeрсть пeрсти: моли1 же ГDа за мS престaвльшуюсz мцcа Фармyфіа Е#гЂпетски, Ри1мски же Ґпрjлліа въ № дeнь, въ сaмую н0щь сп7си1тельныz Хrт0вы стrти, по причащeніи Б9eственныz тaйныz вeчери.4 СіE написaніе прочeтъ стaрецъ, пeрвэе помышлsше, кт0 є3сть писaвый; nнa бо, ћкоже речE, не вёдzше писaніz: nбaче возрaдовасz ѕэлw2, ћкw и4мz препод0бныz ўвёда. Познa же, ћкw є3гдA препод0бнаz Б9eственныхъ Т†инъ при Їoрдaнэ причасти1сz, ѓбіе на мёстэ т0мъ бhсть, и3дёже тогдA и3 престaвисz: и3 ѓможе џнъ шeствова пyть, двaдесzть днeй трудsсz, тaмw во є3ди1нъ чaсъ Марjа прeйде, и3 ѓбіе къ БGу tи1де. Слaвz же БGа стaрецъ, и3 слезaми њмочaz зeмлю и3 тёло препод0бныz, и3 речE къ себЁ: врeмz є4сть, q стaрче Зwсjмо! повелённое тебЁ соверши1ти, но кaкw сотвори1ши, nкаsнне, и3скопaніе, въ рукaхъ ничес0же и3мёz; и3 сіE рeкъ: ви1дэ не далeче дрeвце мaлое повeрженное въ пустhни, є4же взeмъ, начA и4мъ копaти: сухa же сyщи землS, никaкоже послyшаше труждaющагосz стaрца, и4же копaше п0томъ њбливaемь, но ничт0же ўспёти можaше. Воздохнyвъ же ѕэлH и3з8 глубины2 дyха, ви1дэ львA вели1ка тёлу препод0бныz Марjи предстоsща, и3 н0зэ є3S ли1жуща, є3г0же ўзрёвъ, трeпетенъ бhсть, ўбоsсz ѕвёрz, пaче же воспомzнyвъ блажeнною речeнное, ћкw никогдaже ѕвэрeй ви1дэ: знaменавсz же кrтнымъ знaменіемъ, вёрова, ћкw неврeднw бyдетъ сохранeнъ си1лою лежaщіz. Лeвъ же начA приближaтисz ти1хw къ стaрцу, ласкazсz помавaнми, ѓки цэлyz, Зwсjма же речE ко львY: понeже, q ѕвёрю! вели1каz сіS повелЁ мнЁ погребсти2 є3S тёло, ѓзъ же стaръ є4смь, и3 не могY и3скопaти гр0ба, нижe бо и4мамъ nрyдіz къ копaнію потрeбнагw, и3 въ толи1комъ разстоsніи t nби1тели не могY ск0рw возврати1тисz, и3 принести2 є5: сотвори2 u5бо ты2 копaніе ноготьми2 твои1ми, да tдaмъ земли2 препод0бныz тёло. и3 ѓбіе глаг0лъ сeй слhшавъ лeвъ, и3скопA прeдними ногaми р0въ, є3ли1кw дов0льно бЁ покрhти погребaемое. Пaки ќбw стaрецъ препод0бныz н0зэ слезaми њмhвъ, и3 мн0гw моли1всz є4й за вс‰ моли1тисz, покры2 тёло є3S землeю нaго сyщее, и3 ничт0же и4но и3мёющее, т0чію џную nдeжду вeтхую раздрaнную, повeрженную и3спeрва t Зwсjмы, є4юже Марjа покры2 тогдA нBкіz своегw2 тёла ч†сти. Тaже tид0ша џба, лeвъ во внyтреннюю. пустhню, ћкw nвчA ти1хw tлучи1сz, Зwсjма же во сво‰ возврати1сz, благословS и3 хвалS ХrтA БGа нaшего. И# пришeдъ въ монастhрь, всBмъ монaхwмъ повёда њ препод0бнэй сeй Марjи, ничт0же скрhвъ, є4же ви1дэ, и3 є4же слhша t неS, ћкw всBмъ слhшащымъ вели6чіz Б9іz ўдиви1тисz, со стрaхомъ же, вёрою и3 люб0вію твори1ти пaмzть, и3 почитaти дeнь преставлeніz препод0бныz сеS Марjи. Їwaннъ же и3гyменъ њбрёте нBкіz въ монастырЁ трeбующыz и3справлeніz, по словеси2 препод0бныz, и3 сі‰ п0мощію Б9іею и3спрaви. Зwсjма же пожи1вши БGоуг0днw, бли1зъ стA лётъ сhй, скончA въ т0мъ монастырЁ жи1знь врeменную, и3 tи1де на вёчную ко ГDу: и3 њстaвиша монaси тогw2 монастырS ненапи1санное тaмw сіE њ препод0бнэй Марjи сeй сл0во, но по воспріимaнію є3ди1ни t други1хъ глаг0люще, и3 во џбщую предлагaюще п0льзу п0вэсть слhшащымъ: писaніемъ же то2 прeдано дот0лэ не слhшасz. Ѓзъ же (глаг0летъ Сwфр0ній с™hй) є4же ненапи1санное пріsхъ, пи1санною п0вэстію и3з8zви1хъ. Ѓще же и3нjи житіE сеS препод0бныz списaша, лyчше вёдуще, то2 не u5 въ моE вёдэніе пріи1де: nбaче и3 ѓзъ коли1кw возмог0хъ, но си1лэ моeй написaхъ, ничт0же пaче и4стинныz п0вэсти предпочeтъ. БGъ же преди6внаz творsй чудесA, и3 вели1кими воздаsй даровaніи съ вёрою къ немY прибэгaющымъ, да дaстъ мздY приwбрэтaющымъ п0льзу t сеS п0вэсти, чтyщымъ сіE и3 слhшащымъ, и3 потщaвшемусz предaти п0вэсть сію2 написaніемъ: и3 да спод0битъ и5хъ благjz чaсти Марjи сеS блажeнныz со всёми, БGомhсліемъ и3 трудaми бlгоугоди1вшими є3мY t вёка. Дади1мъ же и3 мы2 слaву БGу ЦRю2 вёчному, да и3 нaсъ спод0битъ ми1лость њбрэсти2 въ дeнь сyдный њ ХrтЁ Ї}сэ ГDэ нaшемъ: є3мyже подобaетъ всsкаz слaва, чeсть и3 держaва, и3 поклонeніе, со Nц7eмъ и3 прес™hмъ и3 животворsщимъ Д¦омъ, нhнэ и3 при1снw, и3 во вёки вэкHвъ, Ґми1нь. Въ начaлэ сеS њ с™ёй Марjи Е#гЂпетстэй їст0ріи Зwсjмы препод0бнагw БGоуг0дному житію2 хвали1му сyщу, воспомzнyсz и4нъ Зwсjма не правослaвный, но є3ретjкъ. И# мни1тсz ћкw т0й здЁ Зwсjма воспомzнyсz t и4ноческагw чи1на бhвый, њ нeмже Ґпрjлліа въ G дeнь въ житіи2 препод0бнагw Ніки1ты и3сповёдника пи1шетсz, и4же царю2 ЛьвY Ґрмени1ну їкwноб0рцу бЁ є3диномhсленъ и3 є3диносовётенъ въ є3ретjчествэ, и3 по нёкоемъ врeмени въ сквернодэsніи ћтъ ўрёзаніе н0са пострадA, и3 стyднw ќмре ѕлyю по себЁ слaву њстaвивши.

Воспомzнyсz же въ їст0ріи сeй Зwсjма є3ретjкъ не t самaгw с™aгw Сwфр0ніа списaтелz житіS Марjи препод0бныz, но t послёднихъ преписaтелей во њбличeніе лукaвства є3гw2: т0й бо Зwсjма по с™0мъ Сwфр0ніи мн0гими лёты поживE п0слэжде, и3 бЁ и4мz є3гw2 ћкw стyдное въ смёхъ и3 поругaніе воспоминaемо. Послёдніи ќбw житіS Марjи преписaтели и4мz препод0бнагw Зwсjмы чeстно творsще, ўвэщавaютъ чтyщихъ и3 послyшающихъ да не кот0рый t ни1хъ Зwсjмино и4мz ўслhшавъ, помhслитъ бhти Зwсjму є3ретікA бhвша и3 стyднw скончaвшасz.

Поделиться ссылкой на выделенное